کسب وکارهای کوچک و متوسط، در اکثر کشورها به عنوان عناصر مهم در پیشرفت های اقتصادی- اجتماعی شناخته شده اند. این کسب وکارها خصوصاً در ایجاد فرصت های شغلی با سرمایه گذاری های پایین، توسعه های منطقه ای، توسعه های سازمانی شرکت های متکی بر اصول تکنولوژی، نوآوری محصولات و ایجاد روش های نوین، اهمیت بسزایی دارند. نگاهی به نظام اقتصادی- اجتماعی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و نو توسعه یافته ی جهان نشان می دهد که ایجاد و حمایت از کسب وکارهای کوچک و متوسط یکی از اولویت های اساسی در برنامه های توسعه اقتصادی این کشورها است. این بنگاه-های اقتصادی علی رغم آنکه به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارند، بازدهی بیشتری داشته و در ایجاد اشتغال، ایجاد بستر مناسب برای نوآوری و اختراعات و افزایش صادرات این کشورها، نقش مهمی دارند. در بسیاری از کشورها این بنگاه ها، تامین کنندگان اصلی اشتغال جدید، مهد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری های جدید بوده اند. از سوی دیگر این کسب وکارها به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود می توانند از جاذبه های فراوانی برای بخش خصوصی برخوردار باشند، که این امر بسته به شرایط داخلی اقتصادی کشورها قوانین و سیاست های حمایتی در کشورهای مختلف به عنوان الگویی موفق برای توانمند سازی علمی و صنعتی معرفی شده است.
در همین راستا امروزه اصلاحات اقتصادی از نوع تشکیل و راه اندازی کسب وکارهای کوچک و متوسط در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه به عنوان یک رویکرد راهبردی محسوب می شود و لزوم تغییر نقش دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، رقابت پذیری اقتصاد و تعامل با قواعد جهانی سازی و ... سیاست گذاری‌های مبتنی بر آزادسازی اقتصاد و تقویت بخش خصوصی را جهت توسعه فعالیت های اقتصادی ضرورت می بخشد.
ایجاد و حمایت از کسب وکارهای کوچک و متوسط یکی از اولویت های اساسی در برنامه های توسعه اقتصادی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه می باشد. بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط در ایجاد اشتغال، و فراهم کردن بستر مناسب برای نوآوری و افزایش صادرات نقش مهمی دارند. این قبیل از کسب وکارها از انعطاف پذیری بیشتری برخوردارند و کارآفرینی و خلاقیت بیشتری در آنها صورت می پذیرد. به عبارت دیگر کسب وکارهای کــوچک و متوسط راحت تر می توانند خود را با تغییرات پرشتاب محیطی منطبق کرده و نسبت به عوامل اقتصادی و سیاسی سریعتر واکنش نشان دهند و ریسک کمتری را نسبت به شرکت های بزرگ متحمل می شوند.
تحولات پیچیده و سریع چند دهه اخیر و نیز شتاب گیری روند جهانی شدن موجب شده است تا جوامع گوناگون تلاش کنند تا بیش از پیش خود را برای پذیرش تحول آماده کنند. آنچه که تا چند دهه پیش به عنوان یک امتیاز اقتصادی تلقی می شد، عبارت بود از برپایی و فعال نگهداشتن کسب وکارهای بزرگ و چنین استدلال می شد که هرچه این کسب وکارها بزرگتر باشند، اقتصاد پویاتر و قدرتمندتر می گردد. اگرچه این تفکر طی چندین دهه رونق گرفت و برپایه آن شرکت های غول پیکری هم پدیدار شدند؛ ولی تحولات اخیر و به ویژه فشارهای جمعیتی، نوآوری های لحظه به لحظه، پیچیده تر شدن فرایندهای مدیریتی و تصمیم گیری، نیاز به تصمیم گیری های آنی و ضروری و تجارب حاصل از فعالیت های کسب وکارهای کوچک و متوسط اهمیت این بنگاه ها را نمایان ساخته است.
امروزه به منظور حمایت و مرتفع سازی مشکلاتی که این گونه کسب وکارها با آنها روبه رو هستند، در کشورهای مختلف قوانین و تسهیلات گوناگونی برای حمایت از آنها به وجود آمده است و ایجاد فضای مناسب برای کمک به رشد و توسعه آنها یکی از مسئولیت های اصلی دولت ها است. در کشور ما نیز برای نیل به اهداف مورد نظر اهتمام ویژه ای بر حمایت از این گونه واحدها در پیش گرفته شده است.
تعریف کسب وکارهای کوچک و متوسط
کسب وکارهای کوچک و متوسط در کشورهای مختلف جهان دارای شباهت های بسیاری هستند اما با این وجود، نمی توان تعریف واحد و یکسانی از آنها ارائه داد و هر کشور باتوجه به شرایط خاص خود، تعریفی از آ ن ها ارائه کرده است. در برخی از کشورها، این تعریف تنها بر اساس تعداد نیروی کار شکل می‌گیرد، در حالی که در برخی دیگر، متغیرهای مالی مانند گردش مالی و یا دارایی ها نیز در این تعریف گنجانده می‌شود. با این حال، مهم ترین متغیری که مبنای تمامی تعاریف ارائه شده قرار می‌گیرد، تعداد کارکنان می‌باشد که از این متغیر نیز در کشورهای مختلف و حتی در صنایع مختلف، تعاریف متفاوتی ارائه شده است.
طبق تعریفی که بانک جهانی از کسب وکارهای کوچک و متوسط ارائه داده، این کسب وکارها به بنگاه‌هایی اطلاق می‌گردد که دارای حداکثر 300 پرسنل بوده و فروش کل سالیانه آن از 15 میلیون دلار تجاوز نکند. بر اساس تعریف ارائه شده از سوی این بانک، چنین کسب وکارهای را می‌توان به سه طبقه خرد، کوچک و متوسط تقسیم کرد:
طبقه‌بندیکسب وکارها بر اساس تعریف بانک جهانی
|
طبقه‌بندی کسب وکارها
|
تعداد پرسنل
|
کل داراییها/ فروش سالیانه
|
|
|
1
|
کسب وکارهای خرد
|
کمتر از 10 نفر
|
کمتر از 100 هزار دلار
|
|
2
|
کسب وکارهای کوچک
|
بین 10 تا 50 نفر
|
بین 100هزار و 3 میلیون دلار
|
|
3
|
کسب وکارهای متوسط
|
بین 50 تا 300 نفر
|
بین 3 میلیون و 15 میلیون دلار
|
